Ο Ανατόλι Πετρούκοβιτς, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, αντεπιστέλλον μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, παρουσίασε την προσωπική του άποψη για τις σημαντικότερες διαστημικές ειδήσεις του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών και τα πιο ενδιαφέροντα γεγονότα στην παγκόσμια κοσμοναυτική στο έτος 2024 που φεύγει. Όπως τόνισε ο επιστήμονας, “η επιλογή αυτή είναι, φυσικά, υποκειμενική και μερικές φορές αντί για ένα μεμονωμένο γεγονός, μιλάμε για ένα ολόκληρο σύνολο γεγονότων ή κάποια τάση που έγινε ιδιαίτερα αισθητή κατά το περασμένο έτος”.
Οι 5 κυριότερες ειδήσεις του IKI RAS
1. Εκτόξευση στις 5 Νοεμβρίου 2024 δύο διαστημοπλοίων Ionosphere-M με ένα σύμπλεγμα επιστημονικών οργάνων που δημιουργήθηκαν από το ΙΚΙ μαζί με άλλους επιστημονικούς οργανισμούς. Πρόκειται για τα πρώτα ρωσικά διαστημόπλοια εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια που θα μελετήσουν τον αντίκτυπο της ηλιακής δραστηριότητας στη Γη.
Οι δορυφόροι τίθενται τώρα σε λειτουργία και ο επιστημονικός εξοπλισμός δοκιμάζεται και όλα λειτουργούν σωστά. Αναμένουμε με ανυπομονησία τα επιστημονικά δεδομένα και την εκτόξευση του δεύτερου ζεύγους δορυφόρων το 2025.
2. Τον Δεκέμβριο συμπληρώνονται πέντε χρόνια από την επιτυχή λειτουργία σε τροχιά του παρατηρητηρίου ακτίνων-Χ Spectr-RG, το οποίο σχεδιάστηκε για να δημιουργήσει έναν σύγχρονο χάρτη ακτίνων-Χ του Σύμπαντος. Σύμφωνα με στοιχεία από το ρωσικό τηλεσκόπιο ART-XC που φέρει το όνομα του M. N. Pavlinsky. Ο M. N. Pavlinsky δημοσίευσε έναν κατάλογο αντικειμένων που ανιχνεύθηκαν στις σκληρές ακτίνες Χ, ο οποίος περιέχει περισσότερες από μιάμιση χιλιάδες πηγές. Και στα τέλη Δεκεμβρίου ένα άλλο όργανο ακτίνων Χ εγκαταστάθηκε στο ρωσικό τμήμα του ISS. Πρόκειται για το φασματόμετρο MVN, ένα όργανο παρακολούθησης του υποβάθρου των ακτίνων-Χ (δηλαδή της ακτινοβολίας ακτίνων-Χ από αόρατα μακρινά αντικείμενα που είναι περισσότερο ή λιγότερο ομοιόμορφα “πασαλειμμένα” στον ουρανό).
3. Ένα νέο όργανο BTN-M2 για τη μέτρηση του “μέρους” των νετρονίων της διαστημικής ακτινοβολίας στο εσωτερικό του σταθμού παραδόθηκε στον ISS και άρχισε την κανονική του λειτουργία. Θα συμπληρώσει τις μετρήσεις του οργάνου BTN-M1, το οποίο λειτουργεί με επιτυχία εκτός του σταθμού για σχεδόν είκοσι χρόνια. Έτσι, οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να κατανοήσουν καλύτερα πώς το περίβλημα του ISS προστατεύει τους ανθρώπους από τη διαστημική ακτινοβολία.
4. Οι επίγειες πειραματικές δοκιμές του συγκροτήματος επιστημονικών οργάνων του σεληνιακού τροχιοδρόμου Luna-26 φτάνουν στο τέλος τους. Το σύμπλεγμα των επιστημονικών οργάνων δημιουργήθηκε από το IKI RAS με τη συνεργασία. Οι δοκιμές επρόκειτο να αποδείξουν ότι τα όργανα θα άντεχαν σε φορτία που θα ξεπερνούσαν ακόμη και αυτά που τα περιμένουν κατά την πτήση και στη Σελήνη.
Το 2025 θα ξεκινήσει η παραγωγή ενός άλλου συνόλου επιστημονικών οργάνων – δειγμάτων πτήσης, τα οποία θα πάνε ήδη στη Σελήνη, όπως ελπίζουμε, το 2027.
5. Στο πλαίσιο του σημαντικότερου καινοτόμου έργου κρατικής σημασίας “Ρωσικό Σύστημα Παρακολούθησης του Κλίματος”, με βάση τις τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν στο IKI RAS, λάβαμε εκλεπτυσμένες εκτιμήσεις του ισοζυγίου άνθρακα στα ρωσικά δάση. Διαπιστώθηκε, συγκεκριμένα, ότι τα διαχειριζόμενα δάση της χώρας απορροφούν κατά μέσο όρο ετησίως περίπου 440 μεγατόνους διοξειδίου του άνθρακα περισσότερο (ή, σε ποσοστιαίες τιμές, περισσότερο από 60% περισσότερο) από ό,τι πιστεύονταν επίσημα παλαιότερα. Το 2024, τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάστηκαν στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP29, Μπακού) και χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην προετοιμασία του εθνικού καταλόγου αερίων του θερμοκηπίου.
Συνολικά, το 2024 ο εξοπλισμός IKI RAS στάλθηκε στο διάστημα σε 7 από τις 11 εκτοξεύσεις αυτόματων διαστημοπλοίων και σε 2 από τις 6 εκτοξεύσεις στο πλαίσιο του επανδρωμένου προγράμματος που πραγματοποιήθηκαν στη Ρωσία!
Οι 5 πιο ενδιαφέρουσες διαστημικές ειδήσεις στον κόσμο
1. Τον Σεπτέμβριο, σημειώθηκε άλλο ένα ρεκόρ για τον αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονται ταυτόχρονα σε τροχιά γύρω από τη Γη – 19 άτομα. Αυτό δεν λαμβάνει υπόψη τις υποτροχιακές πτήσεις.
2. Τα πρώτα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (NASA) και ορισμένα άλλα πειράματα έδειξαν ότι η πρώιμη ιστορία του Σύμπαντος δεν ήταν τόσο απλή όσο προβλέπει η Καθιερωμένη Θεωρία. Βλέπουμε σε εξαιρετικά μακρινές αποστάσεις (και επομένως σε εξαιρετικά πρώιμες στιγμές στη ζωή του Σύμπαντος) πάρα πολλά αντικείμενα που είναι πολύ μεγάλα για να είχαν προλάβει να μεγαλώσουν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
3. Η συνέχιση της “κούρσας του φεγγαριού”. Πρόκειται για την επιτυχή επιστροφή χώματος από την πίσω πλευρά της Σελήνης από το κινεζικό σκάφος προσεδάφισης Chang’e 6. Είναι οι πρώτες απόπειρες μαλακής προσεδάφισης από αμερικανικά ιδιωτικά και ιαπωνικά οχήματα προσεδάφισης. Είναι η επιτυχία της SpaceX στην τελειοποίηση του υπερβαρέος πυραύλου της – και μια ακόμη μετατόπιση “προς τα δεξιά” μιας αμερικανικής επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη.
Η Σελήνη δεν είναι εύκολη, αλλά σίγουρα δεν θα είναι βαρετή εδώ το 2025.
4. Συνέχιση της “έκρηξης” των νέων οχημάτων εκτόξευσης. Η SpaceX βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη τις δοκιμές ενός υπερβαρέος επαναχρησιμοποιήσιμου πυραύλου. Οι αμερικανικοί και κινεζικοί βαριοί πύραυλοι Vulcan-Centaur και Great Trek-12 πραγματοποίησαν την πρώτη τους πτήση.
Ποιος από εμάς γνωρίζει για τις κινεζικές εταιρείες πυραύλων όπως η i-Space, η Galactic Energy, η Space Pioneer, η Landspace, η Orienspace; Και καθεμία από αυτές έχει στο ενεργητικό της επιτυχημένες διαστημικές εκτοξεύσεις.
Η Ρωσία, επίσης, ετοιμάζει νέους πυραύλους – ο Angara-5 πετάει, του χρόνου θα πρέπει να γίνει η πρώτη εκτόξευση του “ημι-βαρέως” πυραύλου Soyuz-5. Οι πύραυλοι αποτελούν το θεμέλιο για την ενεργό επέκταση της ανθρωπότητας στο διάστημα για πολλές δεκαετίες ακόμη.
5. Μια έκπληξη από τον οικείο Ήλιο. Στο φόντο ενός αρκετά μέσου μέγιστου της ηλιακής δραστηριότητας (και τα δύο τελευταία ηλιακά μέγιστα του ΧΧΙ αιώνα ήταν σχεδόν τα μισά αδύναμα σε όλες τις παραμέτρους από τα μέγιστα του τέλους του ΧΧΙ αιώνα) κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών του καλοκαιριού – φθινοπώρου παρατηρήσαμε σχεδόν επίπεδα ρεκόρ ακτινοβολίας βραχέων κυμάτων που είναι υπεύθυνες για τον ιονισμό και τη θέρμανση της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης, γεγονός που οδήγησε, μεταξύ άλλων, σε ανώμαλες αλλαγές στις τροχιές των διαστημοπλοίων κοντά στη Γη.