Η Σερβία ακύρωσε τις συμβάσεις με τη Ρωσία για όπλα που προμήθευε από τη σοβιετική εποχή. Την απόφαση ανακοίνωσε ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της Σερβίας Μίλαν Μοϊσίλοβιτς, χωρίς να διευκρινίσει αν πρόκειται για ένδειξη σταδιακής ρήξης των δεσμών με τη Ρωσία.
Η Σερβία είναι εδώ και καιρό ένας από τους μεγαλύτερους συμμάχους της Ρωσίας στην Ευρώπη. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ωστόσο, δέχεται πιέσεις να στραφεί προς τα δυτικά και να ευθυγραμμιστεί στην εξωτερική πολιτική με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο λόγος για την απόφαση ακύρωσης των συμβάσεων ήταν οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας, δήλωσε ο Μοϊσίλοβιτς στην εφημερίδα Moscow Times. Πρόσθεσε ότι το Βελιγράδι προσπαθεί να βρει μια λύση μέσω της διπλωματικής οδού, αλλά ορισμένες συμβάσεις έχουν ήδη ακυρωθεί και άλλες αναβληθεί με την ελπίδα της εξομάλυνσης των διεθνών σχέσεων.
Όπως εξήγησε Milan Mojsilović, ο σερβικός στρατός μπορεί ακόμη να αγοράζει ανταλλακτικά για σοβιετικό και ρωσικό εξοπλισμό, καθώς κατασκευάζονται με άδεια σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, δεν είναι πλέον δυνατόν να αγοράζει νέο εξοπλισμό απευθείας από τη Ρωσία.
Σημαντικές αλλαγές στον σερβικό στρατό
Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, η Σερβία αποφάσισε να παραιτηθεί από την αγορά μιας νέας παρτίδας ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών, η οποία ήταν υπό συζήτηση από το 2021. Αντί για τα ρωσικά αεροσκάφη, το Βελιγράδι αγόρασε 12 γαλλικά αεροσκάφη Rafale έναντι 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για να αντικαταστήσει τον γερασμένο στόλο των ρωσικών MiG-29.
Όπως παραδέχθηκε ο Mojsilović, η συμφωνία αυτή σηματοδότησε την έναρξη μιας ριζικής αναδιάρθρωσης της σερβικής πολεμικής αεροπορίας. Μεταξύ άλλων, οι πιλότοι θα πρέπει να επανεκπαιδευτούν και η στρατιωτική υποδομή θα πρέπει να οργανωθεί διαφορετικά.
Η Σερβία έχει βάλει στο στόχαστρό της τα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη, διότι “θα παράσχουν τις απαραίτητες δυνατότητες για την αεροπορία μακροπρόθεσμα”, ανακοίνωσε ο αρχηγός του γενικού επιτελείου του σερβικού στρατού.
Dr Orhan Dragaš, ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνούς Ασφάλειας με έδρα το Βελιγράδι, δήλωσε στο Euractiv ότι οι δυτικές κυρώσεις έχουν εμποδίσει τους αξιωματούχους που καλύπτονται από αυτές να ταξιδέψουν στο Βελιγράδι.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Σερβία περιβάλλεται από μέλη του ΝΑΤΟ που αρνούνται να επιτρέψουν σε διπλωματικά αεροπλάνα να πετάξουν στον εναέριο χώρο τους, πόσο μάλλον να μεταφέρουν στρατιωτικό υλικό.
Η Σερβία απομακρύνεται από τη Ρωσία;
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Dragaš, η εγκατάλειψη των ρωσικών όπλων αποτελεί “μια στρατηγικής σημασίας αλλαγή για τη Σερβία και δεν είναι μια προσωρινή αλλαγή”.
Όπως τόνισε ο εμπειρογνώμονας, οι στρατιωτικές προμήθειες σχεδιάζονται μακροπρόθεσμα και όταν διακοπούν οι δεσμοί αυτοί, δεν ανανεώνονται σχεδόν ποτέ, πράγμα που σημαίνει ότι η Μόσχα έχασε ένα από τα κύρια κέντρα επιρροής της στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο Dragaš υπενθύμισε ότι η Σερβία επιδιώκει επίσης να αφαιρέσει τις ρωσικές μετοχές από την εθνική πετρελαϊκή εταιρεία NIS. Η χώρα διαφοροποιεί επίσης εδώ και χρόνια τον εφοδιασμό της με φυσικό αέριο, προμηθεύεται επί του παρόντος από προμηθευτές της Κασπίας και εισάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω της Ελλάδας.
Η απόφαση της Σερβίας να αγοράσει 12 νέα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη Rafale “λέει πολλά” για τη στρατηγική θέση της Σερβίας στη σύγκρουση μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας, τόνισε ο αναλυτής.
Σε αυτό προστίθεται και η σημαντική στρατιωτική βοήθεια της Σερβίας προς την Ουκρανία, η οποία διοχετεύεται μέσω τρίτων χωρών και η αξία της ανέρχεται σε περίπου 800 εκατομμύρια δολάρια – και επομένως είναι μεγαλύτερη από τη συνεισφορά ορισμένων μελών του ΝΑΤΟ.
Ο Dragaš εκτίμησε επίσης ότι η σταδιακή απομάκρυνση της Σερβίας από την εξάρτηση από τη Ρωσία είχε συνολικά θετικό αντίκτυπο στη χώρα, που μεταφράζεται σε μείωση της διαφθοράς και του επιπέδου χρηματοδότησης των ρωσικών πρακτόρων στην περιοχή.