Οι αρχαιολόγοι βρήκαν μια εξήγηση για ένα αρχαίο τελετουργικό στο νησί Bornholm στη Δανία, όπου πριν από χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι έριχναν μαζικά πέτρες με σχέδια σκαλισμένα πάνω τους σε μια τάφρο. Αυτές οι “πέτρες του ήλιου”, που βρέθηκαν σε μεγάλους αριθμούς στον αρχαιολογικό χώρο Vasagord, έχουν συνδεθεί με μια μεγάλης κλίμακας ηφαιστειακή έκρηξη. Η εργασία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Antiquity.
Οι πέτρες του ήλιου (solsten στα δανικά) είναι στρογγυλεμένες ή επίπεδες πέτρες με σκαλισμένες γραμμές που αποκλίνουν από το κέντρο και μοιάζουν με ακτίνες του ήλιου. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει περισσότερες από 600 τέτοιες πέτρες στην τοποθεσία Vasagård, η οποία υπήρχε μεταξύ 3500 και 2700 π.Χ. Αυτές οι πέτρες, με σχέδια προσεκτικά σκαλισμένα με το χέρι, πιθανώς χρησιμοποιούνταν σε τελετουργίες αφιερωμένες στον ήλιο, ο οποίος ήταν ζωτικής σημασίας για τους γεωργικούς πολιτισμούς της εποχής.
“Ο ήλιος είχε κεντρική θέση στην κοσμοθεωρία των πρώιμων γεωργών της Βόρειας Ευρώπης”, εξήγησε η αρχαιολόγος Runa Iversen του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. “Αν ο Ήλιος εξαφανιζόταν λόγω ομίχλης στην ατμόσφαιρα, αυτό γινόταν ένας τεράστιος στρεσογόνος παράγοντας για αυτούς τους ανθρώπους”.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα στρώμα στον πάγο της Γροιλανδίας που περιέχει θειικά άλατα, το οποίο υποδηλώνει μια μαζική ηφαιστειακή έκρηξη γύρω στο 2900 π.Χ. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε ακραίο ψύχος, μειωμένο ηλιακό φως και επιδείνωσε τις συνθήκες για τη γεωργία. Πρόσθετα δεδομένα από ετήσιους δακτυλίους δέντρων και ιζηματογενή στρώματα στη Γερμανία επιβεβαίωσαν αυτό το κλιματικό φαινόμενο.
Μπροστά σε τέτοιους κατακλυσμούς, οι κάτοικοι της Bornholm πιθανώς χρησιμοποιούσαν ηλιόλιθους ως θυσία για την αποκατάσταση του ηλιακού φωτός ή ως ευχαριστία για την επιστροφή του.
Μετά την τελετουργική ταφή των ηλιόλιθων, η δομή του χώρου Vasagord υπέστη σημαντικές αλλαγές. Οι θυσιαστήριες τάφροι αντικαταστάθηκαν από παλαίστρες και κυκλικά λατρευτικά κτίρια. Αυτό συνέπεσε με μια περίοδο μεταναστεύσεων, επιδημιών πανώλης και άλλων σημαντικών αλλαγών στον πολιτισμό της περιοχής.
“Δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί οι κάτοικοι άλλαξαν τη δομή της Βασαγόρδας, αλλά η κλιματική αλλαγή πιθανώς έπαιξε ρόλο σε αυτό”, πρόσθεσε ο Iversen.
Παλαιότεροι επιστήμονες ανακάλυψανότι στην κοινωνία της Βρετανίας της Εποχής του Σιδήρου, οι γυναίκες ήταν πιο σημαντικές από τους άνδρες.