Οι επιστήμονες συνέκριναν την ομαδική νοημοσύνη ανθρώπων και μυρμηγκιών και τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά.
Μια συναρπαστική μελέτη από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann, ένα από τα πιο εξέχοντα ερευνητικά κέντρα στον τομέα των φυσικών και των ακριβών επιστημών, συνέκρινε την ομαδική νοημοσύνη δύο ειδών τόσο φαινομενικά διαφορετικά όσο οι άνθρωποι και τα μυρμήγκια. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ofer Feinerman, εστίασαν στο πώς η συλλογική μνήμη των μυρμηγκιών μπορεί να επηρεάσει την απόδοση της ομάδας τους και τα αποτελέσματα αποδείχθηκαν εκπληκτικά.
Η μελέτη
Το πλαίσιο του πειράματος εστιάζει σε μια εξελικτική σύγκριση, στην οποία τίθεται το ερώτημα: ποιος είναι καλύτερος στο να χειρίζεται ένα βαρύ φορτίο μέσα από έναν λαβύρινθο; Τόσο οι άνθρωποι όσο και τα μυρμήγκια έχουν την ικανότητα να συνεργάζονται ενώ μεταφέρουν μεγάλα αντικείμενα που υπερβαίνουν τις ατομικές τους διαστάσεις, γεγονός που αποτέλεσε τη βάση για την έρευνα.
Για τη διεξαγωγή του πειράματος, η ομάδα με επικεφαλής τον Tabea Dreyer σχεδίασε ένα πρακτικό παζλ: οι συμμετέχοντες έπρεπε να μετακινήσουν ένα μεγάλο αντικείμενο σε σχήμα «Τ» μέσα από έναν λαβύρινθο που αποτελείται από τρεις θαλάμους που συνδέονται με δύο στενά περάσματα. Καθιερώθηκαν δύο εκδοχές του λαβυρίνθου, που διέφεραν μόνο ως προς το μέγεθος, προσαρμόζοντας έτσι τις διαστάσεις των ανθρώπων και των μυρμηγκιών.
Τα μυρμήγκια που επιλέχθηκαν για τον διαγωνισμό ήταν του είδους Paratrechina longicornis, γνωστά για την ανήσυχη φύση τους και την ικανότητά τους να εργάζονται ως ομάδα. Ενώ τα μυρμήγκια συμμετείχαν στο πείραμα πιστεύοντας ότι κουβαλούσαν μια ζουμερή μπουκιά, οι άνθρωποι προσφέρθηκαν εθελοντικά στη δοκιμή, παρακινούμενοι από τον ανταγωνισμό και την περιέργεια.
Το πιο διαδεδομένο: Πώς να αποθηκεύσετε πατάτες για έως και έξι μήνες: κόλπα και οφέλη
Μεθοδολογία
Οι ερευνητές στρατολόγησαν ανθρώπους συμμετέχοντες σε διαφορετικούς ομαδικούς συνδυασμούς: άτομα, μικρές ομάδες των έξι έως εννέα ατόμων και μεγάλες ομάδες των 26. Τα μυρμήγκια, εν τω μεταξύ, ομαδοποιήθηκαν επίσης σε διάφορα μεγέθη: ένα μυρμήγκι, μια μικρή ομάδα επτά και μια μεγάλη ομάδα περίπου 80.
Για να γίνει μια δίκαιη σύγκριση, σε ορισμένες ομάδες ανθρώπων είπαν να μην επικοινωνούν προφορικά ή με χειρονομίες. Τους παρασχέθηκαν χειρουργικές μάσκες και γυαλιά ηλίου για να περιορίσουν την οπτική επικοινωνία και τους ζητήθηκε να κρατήσουν το φορτίο με τρόπο που μιμείται τον τρόπο με τον οποίο τα μυρμήγκια θα το έκαναν, χρησιμοποιώντας λαβές σχεδιασμένες για τη μέτρηση της δύναμης έλξης.
Αποτελέσματα
Τα ευρήματα αποκάλυψαν μια σαφή διαφορά στην απόδοση μεταξύ ανθρώπων και μυρμηγκιών. Ενώ οι άνθρωποι ξεπέρασαν εύκολα τα μυρμήγκια σε μεμονωμένες εργασίες, η ομαδική απόδοση πρόσφερε μια διαφορετική προοπτική. Οι ομάδες μυρμηγκιών επέδειξαν αξιοσημείωτο συντονισμό και συλλογική μνήμη που τους επέτρεψε να επιμείνουν σε μια συγκεκριμένη κίνηση και να αποφύγουν τα επαναλαμβανόμενα λάθη, καταφέρνοντας μερικές φορές να ξεπεράσουν την απόδοση των ανθρώπινων ομάδων.
Αντίθετα, όταν οι άνθρωποι ήταν περιορισμένοι στην επικοινωνία και τη συνεργασία τους, η απόδοσή τους επιδεινώθηκε. Επέλεξαν άμεσες λύσεις, οι οποίες αν και φαίνονταν αποτελεσματικές βραχυπρόθεσμα, δεν ήταν οι πιο αποτελεσματικές μακροπρόθεσμα. Σε αυτή τη δυναμική, παρατηρήθηκε ότι οι ανθρώπινες ομάδες λειτουργούσαν με έναν χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τη συνέργεια που παρουσιάζουν τα μυρμήγκια.
«Μια αποικία μυρμηγκιών είναι στην πραγματικότητα μια οικογένεια», εξηγεί ο καθηγητής Feinerman. «Έχουν κοινά ενδιαφέροντα και η κοινωνία τους βασίζεται στη συνεργασία, η οποία δημιουργεί έναν υπεροργανισμό που αποτελείται από πολλαπλά «κύτταρα» που συνεργάζονται».
συμπεράσματα
Η μελέτη ρίχνει νέο φως στη δυναμική της συνεργασίας μεταξύ των ειδών και υπογραμμίζει πώς η κοινωνική βιολογία των μυρμηγκιών τους δίνει πλεονεκτήματα σε συλλογικά καθήκοντα που οι άνθρωποι συχνά δεν μπορούν να ανταποκριθούν όταν η επικοινωνία τους είναι περιορισμένη.
Παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις που παρουσιάζει η ανθρώπινη συνεργασία, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας ανοίγουν νέες πόρτες στην κατανόηση της ομαδικής νοημοσύνης. Τα έγκυρα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το σύνολο μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του στην περίπτωση των μυρμηγκιών, ενώ στους ανθρώπους, η ομαδοποίηση μερικές φορές αποτυγχάνει να επεκτείνει τις γνωστικές τους ικανότητες.
Αυτό το σημαντικό πείραμα στην ομαδική νοημοσύνη, που υποστηρίζεται από κορυφαίους ερευνητές όπως ο Δρ. Ehud Fonio και ο Καθ. Nir Gov, υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα και τη μοναδικότητα της συνεργασίας στο ζωικό και ανθρώπινο βασίλειο, αποδεικνύοντας ότι η εξέλιξη έχει ευνοήσει διαφορετικές ικανότητες στη μνήμη και την ομαδική εργασία.